Đức Giáo hoàng Phanxicô đến từ Argentina. Đức Giám mục phụ tá Giáo phận Orange County tân cử là một linh mục gốc Việt. Ở Việt Nam cũng không ít ví dụ Giám mục xuất thân từ giáo phận này được bổ nhiệm hay điều chuyển tới giáo phận khác.
Đó là chuyện giáo hội toàn cầu. Còn chuyện của Giáo hội địa phương, nhất là cấp giáo phận việc điều chuyển linh mục từ giáo xứ này sang giáo xứ khác gần 20 năm qua đã phổ biến. Nhưng còn trong phạm vi giáo hội cả nước, việc linh mục ra khỏi giáo phận gần như không có. Thực tế chỉ có các linh mục dòng là có thể phục vụ tại bất cứ địa bàn giáo phận nào theo bài sai của bề trên với sự thỏa thuận của giám mục sở tại.
Điều này dẫn đến một thực tế là có những giáo phận linh mục đoàn lên tới ba, bốn trăm vị. Như Tổng giáo phận TP. Hồ Chí Minh có 347 vị, đạt tỉ lệ hơn 5 linh mục /10ngàn giáo dân (tất cả số liệu được lấy từ Niên giám Giáo Hội Công Giáo Việt Nam 2016). TGP Hà Nội có 132 vị, đạt tỉ lệ hơn 4 vị linh mục/10ngàn giáo dân. GP Kontum 79 vị, đạt hơn 2 linh mục/10 ngàn giáo dân… Chỉ có các GP Nha Trang, Đà Nẵng, Huế là cao vượt so với số liệu chung; riêng ở Huế cao ngất ngưởng với gần 20 linh mục/10 ngàn tín hữu.
Nếu chỉ xét về số tín hữu, thì số linh mục hiện diện tại các giáo phận là khá đồng đều, không chênh lệch nhau nhiều lắm. Duy chỉ có giáo phận Kontum thì quá ít so với số giáo dân.
Nhưng xét về địa bàn, số người chưa biết đạo Chúa và yêu cầu mang ánh sáng Tin Mừng đến cho mọi người thì cũng đáng suy nghĩ.
Cũng không thể không nhìn thấy sự chênh lệch rất lớn trong đời sống các linh mục ở các giáo phận. Có nơi sung mãn vật chất, thuận lợi trong mục vụ, có nơi quá khó nghèo, túng thiếu, lại nhiều khó khăn từ mọi phía. Ngay tại giáo phận Đà Lạt, có linh mục mỗi Chúa nhật phải lặn lội hàng mấy chục cây số để đến các buôn làng dâng thánh lễ. Chuyện ở Kontum, Hưng Hóa, Lạng Sơn – Cao Bằng còn gian truân vất vả hơn nhiều. Liệu có linh mục nào dám dấn thân, như mấy vị giáo phận Long Xuyên đã theo Đức cha Kiệt về vùng biên năm nào, nhất là các vị đang phục vụ tại giáo phận bề thế, đông vui?
Trước năm 1965, Giáo phận Sài Gòn mênh mông bao gồm cả GP Phú Cường, Xuân Lộc, Bà Rịa bây giờ, nên nhiều linh mục thuộc Sài Gòn đã nhận bài sai lên phục vụ ở các khu danh điền vốn là rừng thiêng nước độc, đi lại khó khăn, chưa kể chiến tranh khốc liệt.
Nên chăng Hội đồng Giám mục Việt Nam nếu cần thiết được Tòa Thánh chấp nhận, cho các giáo phận được điều chuyển linh mục của mình cho nhau, có thể có thời hạn dăm ba năm, để qua đó các linh mục, nhất là các linh mục trẻ có thêm “vốn mục vụ”, có thêm “mùi chiên”. Nếu được như vậy, sẽ không ít linh mục sẵn sàng bước ra ngoại vi, đến với những nơi cần thiết để rao giảng Tin Mừng.
Thạch Phùng (báo Đồng Hành)