Tự học được xuất phát từ chính nhu cầu muốn học hỏi, muốn gia tăng sự hiểu biết để làm việc và sống tốt hơn của mỗi người, là hình thức học tập không thể thiếu được của sinh viên đang học tập tại các trường đại học. Thực tế giảng dạy tại các trường đại học cho thấy, nếu sinh viên không chịu khó học tập, đào sâu nghiên cứu, mở rộng thêm kiến thức bằng cách học tập độc lập thì các thầy giáo, cô giáo có dạy giỏi, có kiến thức sâu rộng và trình độ nghiệp vụ vững vàng đến mấy chất lượng học tập cũng không thể cao.
Dưới đây là tổng hợp 13 phương pháp tự học tối ưu nhất mà các thủ khoa, á khoa đã áp dụng thành công:
Lập kế hoạch học tập
Khi lập kế hoạch học tập tức là bạn đang học tập một cách hệ thống. Qua đó, bạn sẽ sắp xếp theo thứ tự ưu tiên những việc sẽ làm và hoàn thành việc học một cách dễ dàng. Nếu bỏ ra 01 giờ để vạch kế hoạch học tập bạn sẽ tiết kiệm được 3 giờ khi thực hiện công việc đó.
Học vào thời gian bạn thấy thích hợp cho môn học đó
Bạn không nên cùng một lúc học tất cả các môn. Hãy phân bổ thời gian hợp lý cho từng môn học. Tốt nhất, bạn nên dành thời gian thư giãn sau mỗi 45 phút học tập để không bị nhàm chán, căng thăng quá mức dẫn đến mất tập trung và khó tiếp thu kiến thức.
Bạn phải tuyệt đối tuân thủ thời gian biểu mà bản thân lập nên. Đừng vì bất kì lí do nào mà thay đổi chúng và mỗi lần ngồi vào bàn học phải tự giác, nhắc nhớ mình rằng: Bạn đang học vì ai? Nếu không thuộc bài thì ngày mai sẽ ra sao?
Chọn thời điểm yên tĩnh
Nhiều người thường khuyên chúng ta nên học vào buổi tối hoặc sáng sớm, bởi đó là những thời điểm tĩnh lặng nhất trong ngày. Một số nghiên cứu khoa học cũng chứng minh được rằng, không gian yên tĩnh sẽ giúp trí não vận động tốt hơn và không gặp bất cứ “chương ngại vật” nào chen ngang. Việc học tập, nghiên cứu trong thời gian này cũng mang lại hiệu quả cao hơn rất nhiều so với những khung giờ khác trong ngày.
Tuy nhiên, học vào buổi tối hoặc sáng sớm chỉ là một gợi ý trong việc lựa chọn thời gian, các bạn học sinh cần vận dụng linh hoạt và cân nhắc xem bản thân mình thích hợp với thời điểm nào trong ngày để sắp xếp, nhằm mang lại kết quả cao nhất cho việc tự học.
Luôn học tại bàn
Thái độ này chuẩn bị cho bạn cả hai ưu thế trí tuệ lẫn thể hình. Không được nằm dài trên giường để học bởi bạn sẽ ngủ quên lúc nào không biết. Lâu dần nằm học sẽ tạo thói quen lười biếng.
Hơn nữa, một trong những yếu tố làm tăng sự hứng thú khi học bài là việc bạn sở hữu một góc học tập gọn gàng, ngăn nắp. Đó cũng chính là nơi mang lại cho bạn sự thoải mái khi một mình nghiền ngẫm, nghiên cứu bài tập.
Hãy đảm bảo rằng trên bàn học chỉ có sách vở và các dụng cụ phục vụ cho việc học tập, hạn chế bày biện những thứ có thể khiến bạn phân tâm như: máy chơi điện tử, máy tính, điện thoại di động…
Ghi chép cẩn thận
Khi thầy cô giảng bài, bạn nên tập trung chú ý, ghi chú những nội dung quan trọng và lưu ý các từ “cho nên”, “vì vậy”, “chủ yếu” mà thầy cô tóm tắt lại nội dung.
Học một cách chủ động chứ không thụ động
Với các môn học thuộc lòng, bạn không nên đọc đi đọc lại như vẹt. Hãy tận dụng tất cả các giác quan khi học và cố gắng để đầu óc bạn nhìn thấy được.
+ Sử dụng âm thanh: Đọc các chữ với âm lượng lớn và lắng nghe chúng.
+ Sử dụng sự liên tưởng: Liên tưởng điều đang học với điều gì quan trọng có liên quan đến cuộc sống của bạn để tăng khả năng nhớ lâu kiến thức đó.
Ghi chú
Ghi ngắn, đủ dữ liệu sẽ tốt hơn là viết tất cả mọi điều ghi được. Cách này giúp bạn “lưu trữ” những kiến thức đã học thông qua việc tiếp xúc với từ khóa.
Học trực tuyến
Ưu điểm của hình thức học trực tuyến so với hình thức truyền thống là: củng cố kiến thức cơ bản, bổ sung và nâng cao kiến thức trên lớp, linh hoạt về thời gian học, điều chỉnh tốc độ học, tự định hướng, tính tương tác cao, dễ tiếp cận. Những thủ khoa đại học, họ tự học không phải với cuốn sách giáo khoa và cuốn bài tập kèm theo, mà đó là một tủ sách “đồ sộ” và một nguồn tri thức phong phú đến từ Internet.
Đọc sách
Đọc sách được coi là khâu quan trọng đầu tiên giúp sinh viên tiếp thu tri thức và phát triển phương pháp tự học hiệu quả. Để đọc sách hiệu quả thì sinh viên phải có phương pháp đọc, đó là:
– Đọc có suy nghĩ: Khi đọc sách cần phải tập trung tư tưởng. Khi đọc chỗ chưa thông, chưa nắm vững cầm phải ngưng để đọc kỹ, ôn lại. Đọc sách để hiểu những điều tác giả nói và cả những điều tác giả không nói, mà người đọc tự suy nghĩ, mở rộng đến những điều liên quan mà sách không đề cập đến.
– Đọc có hệ thống: Khi đọc bất kỳ cuốn sách nào, sinh viên nên đọc lướt nhanh toàn bộ phần tổng quát của sách để nắm sơ bộ nội dung cuốn sách. Sau đó, tuỳ vào mục đích đọc mà đọc kỹ một lần hay nhiều lần. Cuối cùng là cần rèn luyện cách đọc nhanh để tập trung được sự chú ý, sự suy nghĩ diễn ra liên tục và dễ dàng xác lập được mối quan hệ giữa các đoạn với nhau khiến ta dễ nắm được nội dung tài liệu.
– Đọc có chọn lọc: Đọc có chọn lọc là đọc để tìm những điểm cốt lõi, chọn ý tưởng hay nhất, đúng nhất và có ích cho việc học sẽ rèn được tư duy phê phán, làm tiền đề cho năng lực giải quyết vấn đề sau này.
– Đọc có ghi nhớ: Đọc sách là học tập tích cực nên cần kèm theo việc ghi chép để nhớ lâu. Đọc sách hoặc tài liệu giáo khoa cần ghi các dàn ý và diễn tiến nội dung. Các ý chính cần ghi chép cẩn thận, gạch chân hoặc tô màu vì đó là ý cơ bản mà từ đó có thể suy luận ra các ý khác liên quan. Những phần chưa hiểu hoặc chưa nắm vững cũng cần đánh dấu để tiếp tục suy nghĩ, tìm người giải đáp.
Tập trung cao độ
Trước khi ngồi vào bạn học và đối mặt với bài tập, bạn phải loại bỏ hoàn toàn trong đầu những vướng bận, những suy nghĩ về thế giới bên ngoài, đây gọi là “quá trình tẩy não tạm thời”. Khi bộ não đã hoàn toàn trống rỗng, bạn dễ dàng nạp kiến thức và đầu tư chất xám vào việc giải các bài tập được giao.
Khi sự tập trung cao độ giúp bạn giải thành công một bài toán thì đó sẽ là động lực thúc đẩy bạn hoàn thành các bài tập tiếp theo. Dần dà, bạn sẽ thấy hứng thú hơn với việc tự học và nhận ra tác dụng to lớn của việc tập trung trong quá trình chinh phục tri thức.
Kiên định, quyết tâm
Nếu không kiên định và quyết tâm, bạn sẽ nhanh chóng trở thành người đồng hành với sự lười biếng, bê tha. Khi vạch ra một kế hoạch nào đó, bạn cũng cần đặt luôn những chế tài để tự phạt bản thân hay những phần thưởng để khích lệ khi đã hoàn thành đúng với lịch trình. Vì khi ấy, những chế tài và phần thưởng đó sẽ là động lực, là “người giám sát” bạn trong suốt quá trình tự nạp kiến thức.
Không ai có thể bên bạn suốt ngày để nhắc nhở, đốc thúc chuyện học tập của bạn, chỉ có bản thân bạn mới đủ kiên nhẫn để làm điều đó. Vì vậy, hãy luôn ý thức tầm quan trọng của việc học và tránh tình trạng học hành qua loa, đại khái.
Lợi dụng điểm mạnh và sở thích của bản thân,
Lợi dụng điều đó để khiến việc tự học trở nên dễ thở. Đơn giản nhất là học tiếng Anh qua việc đọc Harry Potter, học Vật lý quang học với đạo cụ là đống gương hay kính cận, vô cùng thực tế và thú vị, nhỉ.
Học với bất kì ai bạn thích, kết hợp với cách hoạt động khác
Cùng bạn ý luyện đề và chữa cho nhau, cũng lũ bạn thân dò bài nhau kết hợp ăn uống tụ tập, cũng vui đấy chứ, hơn nữa còn giúp nhau bù đắp những phần còn yếu của từng người. Gian nan cần vượt qua đây: Tự học thì rõ là phải siêu tự giác, cái gì cũng phải tự chủ, tự quản rồi, khó khăn đến mấy thì cũng phải động viên mình tự vượt qua thôi!
Như vậy, tự học là một quá trình khó và cũng không quá khó. Không quá khó nếu như bản thân mỗi bạn có những kĩ năng kiểm soát thời gian, kĩ năng tư duy, ghi chép, hệ thống kiến thức và thu nhận những kiến thức mới mẻ với một sự chủ động nắm bắt và say mê. Nếu vậy thì tức là bạn đã, đang và sẽ luôn tự học một cách thành công và tự nhiên.