Trên bình diện tâm lý, nhiều người vẫn thường nói rằng : con mắt là cửa sổ của tâm hồn. Qua đôi mắt của bạn người ta có thể nhìn thấu phần nào chiều sâu ẩn tàng ở bên trong của con người bạn. Nhưng không phải đôi mắt nào cũng có thể diễn xuất thành công thế giới nội tâm của bạn. Bởi vì, có những vật cản nằm ở bên trong đôi mắt của bạn, và cũng có những vật lạ lại nằm trong đôi mắt của người khác. Những lời dạy bảo của Đức Giê-su về cái xà ở trong đôi mắt của bạn và cái rác trong đôi mắt của những người khác rất đáng để cho chúng ta suy gẫm.
Cái xà và cái rác trong mắt !
Đứng trước các kinh sư và những người Pha-ri-sêu, là những kẻ đạo đức giả, hay xoi mói, bắt bẻ, chụp mũ, và tìm mọi cách để vu khống, phê phán, lên án người khác, Đức Giê-su đã kể cho các môn đệ về dụ ngôn này :”Mù mà lại dắt mù được sao? Lẽ nào cả hai lại không sa xuống hố? Học trò không hơn thầy, có học hết chữ thì cũng chỉ bằng thầy mà thôi. Sao anh thấy cái rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong mắt của chính mình thì lại không để ý tới? Sao anh lại có thể nói với người anh em : Này anh, hãy để tôi lấy rác trong con mắt anh ra, trong khi chính mình lại không thấy cái xà trong mắt của mình? Hỡi kẻ đạo đức giả ! Lấy cái xà ra khỏi con mắt ngươi trước đã, rồi sẽ thấy rõ để lấy cái rác trong mắt người anh em”(Lc 6,39-42). Như vậy, đối với Đức Giê-su thì trong mắt của con người không phải không có gì, mà vẫn có những vật thể che mất tầm nhìn mà Người gọi là cái xà, cái rác. Dĩ nhiên, cái xà thì lớn hơn nhiều so với cái rác và cái xà thường nằm ở trong mắt của mình, nhưng chính họ không thấy, trong khi đó, cái rác bé tí tẹo trong mắt người khác thì người ta lại thấy rất rõ. Điều mà Đức Giêsu nói ở đây, đáng cho chúng ta suy gẫm là những người mang cái xà trong mắt mình, thì không thấy rõ, bị ở trong tình trạng bị mù, nhưng họ lại thích làm người dẫn đường cho người khác. Và chắc chắn cả hai sẽ không thấy đường thì sẽ bị lăn xuống hố. Đây đúng là một thực tế bi thương của con người. Đức Giê-su khuyên những người này hãy lấy cái xà trong mắt mình trước, rồi mới thấy rõ mà lấy cái rác ra khỏi mắt người khác. Đúng là một lời khuyên chí lý, hữu ích. Nhưng làm sao giúp những người này lấy cái xà ra khỏi mắt họ lại là một vấn đề rắc rối, phức tạp hơn.
Bài đọc thêm: Quà mừng sinh nhật Đức Maria !
Làm sao lấy xà ra khỏi mắt họ !
Trong dụ ngôn này Đức Giê-su đã không đưa ra những chỉ dẫn giúp cho những người đạo đức giả này có thể thoát ra khỏi tình trạng của họ. Vậy theo Đức Giê-su thì trước hết phải làm gì mới có thể lấy cái xà ra khỏi mắt mình được? Trước hết, Đức Giê-su muốn gây ý thức giúp cho mỗi người biết phản tỉnh về chính mình, rồi sau đó mới có khả năng để giúp cho người khác. Bởi vì có biết mình trước thì mới biết được người khác sau. Vì con người là chủ thể của nhận thức. Nếu như có một người không biết được tình trạng nhận thức của họ, thì làm sao dám quả quyết những nhận thức của họ về những người khác là chính xác được? Hơn nữa, khi phản tỉnh về chính mình thì chắc chắn người ta sẽ có được những nhận thức về chính họ, khác hơn những người không phản tỉnh về chính mình. Với những chân lý cụ thể như mù không thể dẫn mù đi đúng đường? sao anh thấy được cái rác trong mắt người khác mà cái xà trong mắt mình lại không thể thấy được? Trò không thể hơn thầy được, nếu có học hết chữ thì cũng chỉ bằng thầy?… Đức Giê-su cố gắng thuyết phục những người kinh sư và biệt phái là hãy nhìn lại chính bản thân mình, trước khi đi kết án, phê phán, chỉ trích những người khác. Bênh cạnh đó, những từ ngữ khá nặng được sử dụng đến như “Đạo đức giả”, cũng chỉ nhắm đến mục đích gây sốc cho những người này. Đức Giê-su đã biết khá rõ về những đối thủ của mình, nên mới tung ra những đòn hiểm như vậy. Ngài biết rõ cho dù những người này không đón nhận những chỉ dẫn của Đức Giê-su thì bản thân Ngài cũng đã làm hết sức mình, để lay tỉnh họ. Những người này cố tình không nghe thì cũng phải chịu thôi.Tuy nhiên, lời của Đức Giê-su không chỉ nhắm vào các kinh sư cũng như những người Pha-ri-sêu, mà cho chính chúng ta, cho hết thảy mọi người mọi thời, mọi nơi, đang sống một cuộc đời đạo đức giả dối, giả bộ.
Cầu nguyện với Chúa Giê-su !
Lạy Chúa Giê-su Ki-tô, Chúa cảnh tỉnh các kinh sư và những người Pha-ri-sêu về lối sống đạo hình thức mà không có nội dung, cũng là để cảnh tỉnh mỗi người chúng con về đời sống đạo của từng cá nhân. Chúng con xin chân thành tri ân cảm tạ Chúa rất nhiều. Dẫu rằng để sống đạo một cách chân thực như Chúa đòi hỏi là rất khó, nhưng chúng con khấn xin Chúa Giê-su Ki-tô ban thêm sức mạnh lòng tin cho chúng con. Để nhờ đó, chúng con mới vượt thắng được lối sống đạo hời hợt và giả hình đã cắm rễ sâu vào trong tâm thức của chúng con. Amen.
Bài đọc thêm: Chúa có thật và ma quỷ có thật
Lm. Gioan Lưu Ngọc Quỳnh, CSsR
Truyền Thông Sinh Viên Công Giáo